Diyet Posası Yemek Yeme İsteğini Azaltır Mı?
Diyet posası, bitki hücre duvarını oluşturan nişasta olmayan polisakkaritler, sindirilmeyen
oligosakkaritler, fenilpron polimeri olan lignin ve dirençli nişastadan oluşan bir karışımdır. Eski besin
bileşim cetvellerinde ısıtıldığında çözünmeyen bölümü kapsadığından gerçek diyet posası olarak kabul
edilmez. Diyet posası ham posanın 4-5 katı kadardır.
Diyet posası suda çözünür ve çözünmez olarak iki grup altında toplanabilir. Genelde diyetle alınan
posanın çoğunluğunu çözünmez posa oluşturmaktadır.
Suda çözünmeyen posa sellüloz, hemisellüloz ve lignin ile bitki duvarının ısıtılması ile azotlu
moleküllerle ligninin hidroksil grupları arasında birtakım tepkimeler sonucu oluşan polimerin
toplamıdır. Suda çözünür posayı oluşturanlar ise pektik ögeler, sakızlar, oligosakkaritlerden b-glukan
yapıda olanlar, musilajlar ve dirençli nişastadır. B-glukanların en iyi kaynağı yulaf, dirençli nişastanın
ise kurubaklagillerdir.
Posa içeriği en yüksek doğal besin grubu baklagillerdir. Bunları sert kabuklu meyveler, kepeği
ayrılmamış tahıl ürünleri, sebzeler ve meyveler izler. Sebzeler içerisinde posa içeriği en yüksek olanlar
ise taze bezelye ve fasulyedir. Kabuğu yenen meyvelerin posa içeriği kabuğu soyularak yenen
meyvelere oranla daha yüksektir.
Posa sindirim sistemi üzerine oldukça etkilidir. Diyet posasının enerji yoğunluğu düşük olduğundan ve
su çekici özelliğinden dolayı mide içeriğinin viskozitesinin artırarak midenin boşalmasını geciktirir.
Mide de boşalmadığı için bireyin yeme isteği azalır.
Ayrıca konstipasyonun (kabızlık) önlenmesinde ve tedavisinde posasın yararlı etkisi bilinmektedir.
Çözünmez posa laksatif etkisiyle kalın barsağın işlevini olumlu yönde etkilemektedir. Çözünmez posa
kaynağı olan buğday kepeği ve çözünür posa kaynağı olan yulaf kepeği, sebze ve meyve posalarından
ve saf selülozdan daha çok dışkı ağırlığını arttırdığı için konstipasyon durumunda etkili bir çözüm
yoludur.
Bazı araştırma sonuçları, yonca ve diğer bitki posalarının bazı ilaç, kimyasal boyalar ve katkı ögelerinin
toksik etkilerinin azalttığını göstermektedir. Bu araştırmalarda deney hayvanları, posasız, saflaştırılmış
diyetle beslendiklerinde, bazı ilaçlar, kimyasallar ve katkı ögeleri toksik etki göstermektedir. Bu
diyetlere bitki posaları eklendiğinde, kimyasal ögelerin toksik etkileri önlenmektedir.
Diyet posasının sağlıklı yaşamın sürdürülmesi, bazı hastalıklardan korunma gibi durumlarda etkin
olabileceği gösterilmiştir. Bazı hastalık durumları dışında sağlıklı yaşamın sürdürülmesi için diyet
posası doğal besinlerin tüketimiyle sağlanmalıdır. Böylece posa ile birlikte insanların gereksinmesi
olan besin ögeleri ve sağlıklı diyetin bir parçası olan besin ögesi olmayan prebiyotikler,
antioksidantlar, bitkisel steroller gibi ögelerin de vücuda alınması sağlanmış olur.