Kansızlıkta Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Anemi, insanların kanında hemoglobinin yeterli miktarda olmadığı durumlarda ortaya çıkan bir tür kan hastalığıdır. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunur ve oksijenin kan yoluyla vücudun her bir bölümüne taşınmasında rol alır. Anemi gelişen bir birey “anemik” olarak adlandırılabilir.
Birtakım farklı anemi türleri vardır. Bazıları hafif sağlık sorunları ile karşımıza çıkarken, bazıları ise daha şiddetli bir seyir gösterebilmektedir. Anemiler aşağıdaki nedenlerden dolayı oluşabilir:
· Vücut yeterli miktarda hemoglobin yapamıyor olabilir.
· Vücut yeterli miktarda hemoglobin üretebilir fakat hemoglobinin çalışmasında bir bozukluk olabilir.
· Vücut yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretemiyor olabilir.
· Vücutta kırmızı kan hücreleri çok hızlı parçalanıyor olabilir.
Anemi, yorgunluk, zor nefes alıp verme, baş dönmesi, baş ağrısı, üşüme, zayıflık, soluk cilt rengi gibi belirtilerle karşımıza çıkabilir. Bu belirtiler neredeyse bütün anemi türleri için ortaktır.
Anemiye Neden Olabilecek Durumlar Nelerdir?
Vücuttaki demir eksikliği aneminin en yaygın nedenlerinden biridir. Bu anemi türüne demir eksikliği anemisi denmektedir. Vücudumuz demiri hemoglobin yapımında kullanır. Yeterli miktarda demir olmadığı zaman vücut tarafından hemoglobin üretimi azalmaktadır. Vücudumuzun demir depolarını azaltabilecek bazı durumlar vardır. Bunlar;
· Kan kaybı (ülserler, bazı kanserler ve diğer durumlar; kadınlarda aylık adet siklusu vs.)
· Demirden fakir bir beslenme düzeni
· Gebelik gibi demir ihtiyacını artıran durumlar
Demir eksikliği anemisi tedavi edilebilmektedir. Öncelikle sağlık uzmanı tarafından aneminin demirden fakir bir diyetten mi yoksa daha ciddi bir sağlık sorunundan mı kaynaklandığı tespit edilmelidir. Daha sonrasında hem anemiye yönelik hem de nedene yönelik bir tedavi programı izlenir. Demir takviyesi alarak ya da diyetinizi demirden zenginleştirerek anemiye karşı tedavi ve korunma sağlanabilir.
Kimlerde Anemi Yaygın Olarak Görülür?
· Kadınlar: aylık periyodlarda kan kaybından ve doğumlardan dolayı.
· 1-2 yaş arası çocuklar: büyüme için daha fazla demire ihtiyaç vardır.
· 65 yaş ve üzeri bireylerde: 65 yaş üzeri insanlar genellikle demirden fakir bir diyetle beslenmektedir.
· Kan inceltici (akışkanlığı artıran) kullananlar: aspirin, plavix, Coumadin türü ilaçlar.
Hangi Besinler Demirden Zengindir?
Besinlerdeki demir hayvansal ve bitkisel olmak üzere iki farklı kaynaktan gelmektedir. Hayvansal kaynaklardan gelen demir hem demir olarak bilinir ver çeşitli balık ve et türlerinden gelir. Bitkisel kaynaklı demir ise non-hem olarak bilinir bazı sebzeler ve demir destekli kahvaltılık mısır gevreği gibi besinlerde bulunur. Hem demir non-hem demire göre vücut tarafından daha iyi emilmektedir. Demirden zengin kaynakları genişletecek olursak;
· Sakatatlar, kırmızı et, balık. Bu besinlerin emilimi yüksektir. Bunun dışında iyi pişmiş kurubaklagiller, yumurta, karides, istiridye, fıstık ezmesi, esmer pirinç, fasulye, mercimek, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru üzüm, pekmez gibi besinler demir açısından zengin diyebiliriz.
Demirin vücut tarafından emilimini artırmak için demirden zengin besinleri C vitamininden zengin besinlerle birlikte tüketebiliriz. Taze sıkılmış portakal suyu veya yeşil yapraklı sebzeler C vitamininden zengindir ve demir emiliminde önemli rol oynamaktadır. Kahvaltılarda taze sıkılmış portakal suyu tüketimini artırarak ve yemeklerin yanında salata tüketerek demir eksikliği anemisinden korunma sağlayabiliriz