Kardeş Kıskançlığı Önlenebilir mi?
Kişiler sahiplendiği değer verdiği bir şeyin kaybolacağı hissine kapıldıklarında davranışları değişiklik gösterip anormalleşebilir. kıskançlığın altında yatan duygu da aslında “kaybetme korkusu”dur. Kıskançlık kimi zaman bağırıp çağırarak kendine ya da başkalarına zarar vererek gösterileceği gibi kimi zaman da tam tersi içe kapanıp bir kenarda sessizleşerek gösterilebilir. Burada ortaya çıkan anormal davranışların amacı, hissedilen kaybın önlenmesidir.
Çocuklar kendileri ikna edilmeye çalışıldıkça değil, kendini güvende hissettikçe kıskançlık azalır. Kıskançlık her insanda her yaşta var olan duygudur koşullar uyardığında aktifleşir.
Bu yüzdendir ki kıskanan çocuğun davranışlarında ‘’neyi kaybetme korkusu yaşadığını ve hangi durumda kıskançlık duygusunun çıktığı’’ gözlemlenmeye çalışılmalıdır.
Yeni kardeşi olan ya da annesi hamile olan çocuklarda davranış değişiklikleri görülebilir. Örneğin: Hem gün içinde hem de geceleri sinirli olurlar. Huzursuz görünürler, sakinleşmekte zorlanır ve çoğu zaman etrafındakilere sert tepkiler verirler. Kendilerine ya da kullandıkları eşyalarına yönelik saldırgan davranabilirler.
Kardeşin doğumu çocukta ilgi ve sahiplenme, kaygı ve kıskançlık gibi birbiri ile karşıt duygular ortaya çıkmasına neden olabilir. Ailede eskisi kadar değer verilmeyeceği korkusu annenin hamileliğiyle başlayabilir. Son zamanlarda annenin bebekten dolayı yorgun, halsiz ve doğacak kardeşin ihtiyaçları ile ilgileniyor olması çocuğun huysuzlaşıp, anneden ayrılmak istememesine neden olabilir.
Çocuklar genellikle dikkat çekmek için kardeşine olan öfkesini dile getirebilirler ona zarar vermek isteyebilirler. Yaşadıkları kıskançlık duygularını ortaya koyarak kardeşine vurma, onun oyuncağını paylaşmama, bebeğe ait eşyalara zarar verme gibi davranışlar gösterirken bazıları da bu duygularını bastırarak aşırı sevgi gösterebilirler. Biliyoruz ki bu davranışın altında yatan şey anne-babanın sevgisini kaybetme, onların tepkisini alma korkusudur.
Bilinen fiziksel bir rahatsızlığı olmadığı halde baş ağrısı, mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler, huzursuzluk, isteksizlik, sürekli ağlama ve diğer stres belirtileri sık sık gözlenebilir.
Çocuğunuzun sergilemiş olduğu bu davranışlar kardeşine ya da çevresindekilere zarar verme isteği değildir. Sadece içinde hissettiği duygular ve kardeş kıskançlığıyla baş etme çabasıdır. Bu çaba içindeki çocuğa anne ve baba olarak olumlu yaklaşmalı, kardeşin aileye kabulü sağlanmalıdır. Çocuğun duygu ve davranışlarının verdiği mesaj takip edilmelidir.Sorduğu sorular mutlaka cevaplandırılmalıdır.
Psk.Aysun Hızlı Okur